قهوه نه تنها سطح هوشیاری و انرژی را در طول روز افزایش میدهد، بلکه از ابتلا به بیماریهای مختلف مثل بیماری پارکینسون، نارسایی قلبی، سکتهی مغزی، بیماری آلزایمر و سرطان رودهی بزرگ هم پیشگیری میکند. حتی ممکن است باعث افزایش طول عمر شود. علاوه بر این، ادعاهای زیادی دربارهی تأثیر آن روی کاهش وزن وجود دارد. گفته میشود که قهوه برای لاغری مفید است، چون یک نوشیدنی کمکالری است و در هر فنجان آن (۲۴۰ میلیلیتر) فقط ۵ کالری انرژی وجود دارد.
در سالهای اخیر، قهوه و بهویژه کافئین موجود در آن به دلیل تأثیری که روی اشتها و وزن بدن دارند، توجهی بسیاری از افراد را به خود جلب کردهاند. بنابراین، تصمیم داریم در این مقاله از مجلهی کیمیا فود به بررسی شواهد علمی پیرامون ارتباط بین لاغری و قهوه بپردازیم. ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
چرا نوشیدن قهوه برای لاغری مفید است؟
کافئین به دلیل تأثیری که در افزایش هوشیاری دارد، محبوبترین مادهی روانگردان در جهان به شمار میرود. با توجه به ویژگیهای محرک کافئین، تعجبآور نیست که مردم از نوشیدنیهای کافئیندار مثل قهوه به منظور مقابله با چاقی استفاده کنند. با توجه به پژوهشهایی که تاکنون انجام شده است، نوشیدن قهوه به دلایل زیر میتواند به کاهش وزن و حفظ تناسب اندام کمک کند.
۱. کمکالری است
برای کاهش وزن باید نقصان کالری ایجاد کنید، یعنی میزان کالری مصرفی شما از کالری دریافتیتان بیشتر باشد. برای رسیدن به این هدف باید از رژیم غذایی کمکالریتری پیروی کنید یا میزان فعالیت بدنیتان را افزایش دهید. یکی از سادهترین کارهایی که میتوانید برای کاهش کالری دریافتی انجام دهید، انتخاب نوشیدنیهای کمکالری است. بهعنوان مثال اگر ۲۴۰ میلیلیتر نوشیدنی شیرین و پرکالری را با همین میزان آب جایگزین کنید، بعد از ۶ ماه میتوانید تقریبا ۱٫۹ کیلوگرم وزن کم کنید.
قهوه بهخودیخود یک نوشیدنی بسیار کمکالری است، به طوری که یک فنجان (۲۴۰ میلیلیتر) قهوهی دمکرده ۵ کالری انرژی دارد. با این حال، فقط زمانی میتواند جزء نوشیدنیهای کمکالری طبقهبندی شود که به آن شکر یا سایر افزودنیهای پرکالری اضافه نشود. اگر میخواهید کالری دریافتی روزانهتان را کاهش دهید، جایگزین کردن نوشیدنیهای پرکالری مانند نوشابه، آبمیوه یا شیر شکلات با قهوهی ساده میتواند شروع خوبی باشد.
۲. متابولیسم را افزایش میدهد
کافئین یک محرک طبیعی است که در قهوه، چای و نوشابه یافت میشود. معمولا در هر سروینگ قهوه در مقایسه با دو نوشیدنی دیگر کافئین بیشتری وجود دارد. یک فنجان قهوهی دمکرده حدود ۹۵ میلیگرم کافئین دارد. با این حال، میزان کافئین آن میتواند بسته به نوع دانه، نحوهی رست و آمادهسازی متفاوت باشد.
شواهد حاکی از آن است که کافئین باعث افزایش متابولیسم بدن میشود. متابولیسم فرآیندی است که طی آن مواد غذایی هضم شده در بدن به گرما و انرژی تبدیل میشوند. افزایش متابولیسم به این معنی است که شما هم در زمان استراحت و هم زمانی که فعالیت میکنید، کالری بیشتری میسوزانید. پس هر چقدر متابولیسم بالاتر باشد، راحتتر و سریعتر وزن کم میکنید. یک مطالعه روی افرادی که وزن خود را با موفقیت کاهش داده بودند، نشان داد که دریافت قهوه و کافئین میتواند با گذشت زمان به حفظ وزن کاهش یافته کمک کند.
بهتازگی محققان دانشگاه ناتینگهام (University of Nottingham) در انگلیس نشان دادهاند که نوشیدن قهوه با تحریک چربی قهوهای کالریسوزی را افزایش میدهد. در بدن انسان دو نوع چربی متفاوت به نامهای چربی سفید و چربی قهوهای وجود دارد. گفته میشود که چربی قهوهای از چربی عادی بدن بهعنوان منبع سوخت استفاده میکند. متأسفانه، با افزایش سن میزان چربی قهوهای کاهش مییابد.
۳. اشتها را سرکوب میکند
در بعضی از افراد، نوشیدن قهوه باعث افزایش حس سیری میشود. این موضوع میتواند روی وزن تأثیر بگذارد، چون وقتی اشتهای شما کمتر میشود، کالری دریافتیتان هم کاهش پیدا میکند. دریافت بیش از حد کالری مهمترین عاملی است که باعث افزایش وزن میشود.
در یک مطالعه محققان مشاهده کردند که اگر ۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت قبل از صرف غذا کافئین دریافت شود، حجم غذای خورده شده کمتر میشود. با این حال، این نتیجه توسط سایر مطالعات تأیید نشده است و باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
۴. چربی ذخیره شده در بدن را کاهش میدهد
نتایج یک مطالعه پیرامون تأثیر قهوه برای لاغری نشان داد که اگر سه بار در روز ۲۵۰ میلیلیتر قهوه مصرف شود، بعد از چهار هفته چربی انباشته شده در بدن کاهش مییابد. در مطالعهی دیگری هم مشاهده شد که بین نوشیدن قهوه و لاغری ارتباط وجود دارد و مصرف چهار فنجان قهوه در طی روز میتواند بعد از ۲۴ هفته میزان چربی بدن را ۴ درصد کاهش دهد. به گفتهی محققان، تأثیری که قهوه روی افزایش متابولیسم دارد، باعث کاهش چربی بدن میشود.
نوشیدن قهوه قبل از تمرینات ورزشی میتواند روند چربیسوزی بدن را تقویت کند. در یک مطالعهی کوچک مشاهده شد که مصرف حدود ۲۰۰ میلیگرم کافئین ۳۰ دقیقه قبل از ورزش هوازی به افزایش چربیسوزی منجر میشود.
نوشیدن یک فنجان قهوه یک ساعت قبل از رفتن به باشگاه به شما کمک میکند که برای مدت زمان طولانیتری و با شدت بیشتری ورزش کنید. بنابراین قبل از اینکه خسته شوید، میتوانید کالری بیشتری بسوزانید. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده که کافئین ترشح دوپامین (مادهای که باعث احساس لذت میشود) را بالا میبرد. این یافته نشان میدهد که وقتی قبل از فعالیت بدنی قهوه مینوشید، احتمالا از ورزش کردن لذت بیشتری میبرید.
در بسیاری از رژیمهای غذایی محبوب با وجود اینکه مصرف بعضی از خوراکیها یا گروههای غذایی محدود یا حتی حذف میشود، بهندرت نوشیدن قهوه ممنوع است. حتی در بعضی از آنها نوشیدن قهوه توصیه میشود.
چگونه سرعت لاغری با قهوه را افزایش دهیم؟
در صورتی که مراقب نباشید، قهوهای که مینوشید بهراحتی میتواند باعث بالا رفتن وزنتان شود. اگر قهوهتان را شیرین کنید یا آن را همراه با سایر مواد غذایی پرکالری مصرف کنید، انرژی دریافتی روزانهی شما حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری افزایش مییابد. اگر هدفتان کاهش وزن است، باید از قهوهی تلخ استفاده کنید. البته میتوانید کمی شیر کمچرب یا شیرینکنندهی رژیمی مانند استویا به آن اضافه کنید.
انجمن قلب آمریکا توصیه میکند که زنان میزان دریافت شکر را به حدود ۶ قاشق چایخوری در روز (۱۰۰ کالری) محدود کنند. مردان هم نباید در طی روز بیش از ۹ قاشق چایخوری (۱۵۰ کالری) شکر مصرف کنند. با این حال، بسیاری از افراد به خوردن غذاها و نوشیدنیهای شیرین از جمله قهوهی شیرین شده عادت دارند و بیش از مقادیر توصیه شده شکر دریافت میکنند.
استفاده از کافی کریمر (Coffee creamer) یا پودر همراهی قهوه هم میتواند این نوشیدنی پرخاصیت را به یک نوشیدنی ناسالم و پرکالری تبدیل کند. بعضی از کریمرها که فاقد لبنیات هستند، از ترکیب شکر و شربت ذرت تهیه میشوند. همچنین ممکن است حاوی چربی ترانس باشند که دریافت زیاد آن از دلایل اصلی مشکلات قلبی محسوب میشود. بنابراین، بهتر است همیشه برچسب روی محصولات غذایی را بخوانید و لیست مواد تشکیلدهندهی آنها را بررسی کنید.
آیا نوشیدن قهوه میتواند برای سلامتی مضر باشد؟
قبل از اینکه قهوه را به برنامهی غذایی روزانهتان اضافه کنید، باید از عوارض احتمالی این نوشیدنی مطلع شوید. اگرچه شواهد علمی نشاندهندهی مفید بودن قهوه برای لاغری است، اما زیادهروی در مصرف آن توصیه نمیشود.
کافئین با مسدود کردن اثرات آدنوزین (یک مادهی شیمیایی در مغز که باعث خوابآلودگی میشود)، بهعنوان محرک عمل میکند. در صورتی که به انرژی و سطح هوشیاری بیشتری نیاز دارید، این اثر کافئین میتواند برای شما مفید باشد. اما تحقیقات نشان میدهد که اگر بین مصرف قهوه و زمان خواب کمتر از ۶ ساعت فاصله باشد، خواب شما مختل میشود.
اختلال خواب روی وزن بدن تأثیر منفی دارد. چون کمبود خواب از طریق افزایش هورمون گرلین و کاهش هورمون لپتین گرسنگی را تحریک کرده و اشتها را بیشتر میکند. گرلین باعث افزایش گرسنگی میشود و لپتین احساس سیری را تحریک میکند.
زیادهروی در مصرف کافئین عوارض دیگری هم دارد و میتواند باعث اضطراب، حالت تهوع و افزایش فشارخون شود. برای اینکه از بروز این عوارض پیشگیری کنید، دریافت کافئین را به ۴۰۰ میلیگرم در روز (حدود چهار فنجان قهوه) محدود کنید. همچنین مراقب باشید که بین آخرین فنجان قهوهای که مصرف میکنید با خواب شما حداقل ۶ ساعت فاصله وجود داشته باشد. اگر با مصرف قهوه دچار مشکلاتی مانند اضطراب، کمخوابی یا حالت تهوع شدید، زمان آن فرا رسیده است که میزان مصرف این نوشیدنی را کاهش دهید.
کلام پایانی
نتایج حاصل از مطالعاتی که به بررسی تأثیر قهوه روی لاغری پرداختهاند، نشان میدهد که این نوشیدنی متابولیسم بدن را تقویت میکند، چربیسوزی را افزایش میدهد و احساس سیری را تحریک میکند. بنابراین، میتواند به روند کاهش وزن کمک کند، اما نباید از آن انتظار معجزه داشته باشید.
در صورتی که رژیم غذایی سالم و متعادلی نداشته باشید و ورزش نکنید، قهوه نمیتواند کار زیادی برای شما انجام دهد. چربی اضافی بدن را نمیتوان فقط با نوشیدن چند فنجان قهوه در روز از بین برد. اگر عادت دارید هر روز قهوه بنوشید، میتوانید همچنان به این کار ادامه دهید. اما برای اینکه وزنتان بالا نرود، از افزودن شکر یا سایر مواد پرکالری به آن خودداری کنید.